Lugara nga kahilanan
bo by Bobong

Mao nga gitawag kinig lugara nga kahilanan o katingalahan tungod kay mingaw kaayo kining dapita. Ug daghan kaayong mga katingalahan ang nahitabo.
May amahan ug anak nga walla siyay inahan, ug tungod kay pobre kaayo silang tigdaogdaogan sa mga bata. Ug usa ka adlaw niana, pangtana ang anak sa amahan, ngano walla koy inahan unya mitubag siya. Kay gusto imong nanay sa marigo busa iyang nakabation sa maga tawo nga naay usa ka nindo nga tubod sa bukid. Ug gusto siya miadto sa bukid ug magita siya sa tubod. Apan walla siya mouli.
Ang anak misulti nga gusto ako moadto sa bukid ug magita sa akon nanay.
Tubag ang tatay, ayaw ka moadto, kon dili ka usab mouli sa balay dili ko mahimong anaa tungod kay migaw kaayo.
Ang anak mitubag, apan gusuto ko makakita sa akong nanay. Busa mas maayo kon mouban ka nako. Matubayon iyan gisulti busa paguyon niya nagdilidili ug miuban siya sa anak dili buut.
Ug milakaw sila sa masiot nga kasiutan Nakakita sila sa kinahinungdanon nga walog ug usa ka taas nga bukid, mao to taas kaayo nindo kaayong walla pa silay mitanaw. Ug talagsaon kaayo kay unya mitanaw ang anak sa bukid busa milakaw siya paspas padulong sa bukid sa kalit ug iyan gihayag kaayo ang iyan mata ug nawong.
Ola ola, nganong molakaw ka paspas kaayo unsay nahitabo nimo mitawag ang amahan sa anak, mitubag siya naay usa ka dakong kahoy nga gipalibutan sa bulawan. Apan ang amahana wala giyo'y nakita, ang nakita sa bata mao giyud ang punuan sa kahoy nga puno sa butawan ug milakaw siya paspas padolong sa bukid.
Apan ang amahan wala giyo'y nakita, mao tong miingon ang amahan sa bata sigi manglahos ta sa unahan pa miingon ang anak. Mao tong nanglahos sila sa unahan, mao tong sa sigi nila ug tanaw tanaw sa palibot nagkalingaw giyud sila ug insakto. Sa mga bulak , sa mga ali bangbang, ug sa mga langgam kay paskang daghana giyod didto.
Sige lang sila tanaw tanaw sa palibot wala na sila kahunahuna ug unsa hangtod wala nila nahibawan nga gabii na diay, nao tong naglingi lingi lang sila sa palibot, mao tong nagdesisyon ang amahan sa bata nga mamauli na sila kay wala makita sa inahan. Apan ang problema nila wala na sila nakadomdom kong asa na ang kadtong dalan nila pabalik.
Mao ni nag problema nila karon, mao to karon sigi silang lakaw mao tong mintras namahulay sila naghunahuna sila kong asa ang dalan padulong sa ilang balay. Apan mintras sigi sila ug istorya ang amahan ug anak nagplano sila kong asa sila moagi, mao to murag naay na dunggan ang bata nga usa ka tingog. Tingog daw sa usa ka babae.
Mao tong mitindog ang bata ug mitanaw adtong maong kahuya. Unya natingala ang iyang amahan unsa may na dunggan sa iyang anak. Nga bisan siya wala man nakadungog mao tong iyang gipangutana ang bata kung unsa ka tinuod to kay hasta siya nga amahan nahadlok na, mao to paghuman ug pagpangutana sa iyan amahan ang bata kong asa gikan ang tingog. Gitudlo sa bata didto sa maong kahuya katong kahoy nga napuno ug butawan, ilang naagian mao to ilang giadto kong unsa ka tinood. Mao tong nagalakaw na sila nga nagalakaw padulong sa kahoy hangtod nakaabot sila adtong kahuya
pagtanaw nianang kahuya sa amahan sa bata naa giyud siya'y nakitaan. Ang amahan sa bata naay dakong kahoy naga nakitan ug naay daghan kaayong mga bulawan nga nakapalibot nianing kahuya.
Unya mintaras nagtanaw tanaw sila adtong kahuya naay nihuyop nga bugnaw kaayo nga hangin, nihapak sa ilaha murag makalimbawt ba sa balahibo ang hangin niya mao to paghangin sa ilaha murag tugnaw siguro kaayo mao to gibati silang duha ug kahadlok unya pagkataodtaod pilahan ka minuto kalit lang nga naay minggawas.
Usa ka babae nga puro puti ang suot nga sinina. Kinsa man siya mipagotana ang anak, apan walay tubag sa amahan nga naglurat sa babae ug nagsulti mao to akong asawa ka ba?
Unya mitobag siya uban sa paghiyum akoa ang imong asawa ug nagtuno iyan kamut ug miingon nga ayaw kahadluk akoa tinuod nga imong nanay. Ali ali. Busa naghalog sila tro nga naghiusa. Unya mao to katiglahan nagpaduol hinuon sila adtong kahoy mao tong pagka pila ka minuto gikan sa tumoy sa kahoy nawala sa langit.